Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Capouchin(-fendu)
Delphinium fissum
Ranunculaceae
Noms en français : Dauphinelle fendue, Pied-d'alouette fendu.
Descripcioun :Es uno planto renadivo proun grando e primo emé de fueio telado souvènt seco à la flourido. Li flour soun d'un poulit blu, pelouso emé un long esperoun. Vèn bèn dins li baus cauquié e li roucaio seco. Es uno planto proutegido.
Usanço :Coume si cousin li tuo-loup, aqueste capouchin es uno planto proun empouisounanto. Caup d'alcalouïdo que paraliso lou cors e majamen l'alenamen. Li bèsti que l'esbrouton podon n'en mouri.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Delphinium
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 à 1600 m
Aparado :
Vo
Remarco :
Jun à juliet
Liò : Baus
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnouso-Nord
Ref. sc. : Delphinium fissum Waldst. & Kit., 1902